Kutup Bölgelerindeki Tsunami Araştırması: Eşi Benzeri Görülmemiş Dalgalara Yol Açan Buzul Kaymaları

Doğu Grönland’daki Dickson Fiyordu’nda meydana gelen ve dünya genelinde sismik sensörlerde olağanüstü titreşimlere neden olan iki dev tsunami, 2023 yılının Eylül ve Ekim aylarında kaydedildi. Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma ekibi, bu olayların fiyort içinde “ayakta duran dalgalar” şeklinde ileri geri hareket ettiğini ve dünya genelindeki her 90 saniyede bir görülen sarsıntıları tetiklediğini keşfetti.

Araştırmanın öncüsü olan Thomas Monahan, “İklim değişikliği eşi benzeri görülmemiş olaylara yol açıyor” diyerek, özellikle kutup bölgelerinde bu tür olayların fiziksel sensörlerle takip edilmesinin giderek zorlaştığını vurguladı.

Buzul besleyen yamaçlarda meydana gelen büyük toprak kaymalarına dayanan bu sarsıntıların nedeni, buzulların ısınması sonucunda oluştu. Bu kitle kaymaları dev dalgalar yarattı ancak tsunamiler, fiyordun coğrafi yapısı sebebiyle açık denize ulaşmadan içeride kaldı.

Aralık 2022’de fırlatılan ve deniz yüzeyi yüksekliğini radar sinyalleriyle ölçen SWOT adlı yeni nesil radar uydusu sayesinde gerçekleştirilen araştırma, tsunamilerin hareketlerini ayrıntılı şekilde kaydetmeyi başardı. Bu durum, önceki uydulardan elde edilemeyen verilerin gün yüzüne çıkmasını sağladı.

Araştırmaya katkıda bulunan Profesör Thomas Adcock, bu bulgunun yeni nesil uydu verilerinin daha önce çözülemeyen doğa olaylarını aydınlatabileceğini gösterdiğini belirtti. Adcock, “Bu yöntemle tsunamiler, ani deniz kabarmaları ve dev dalgalar gibi okyanus kaynaklı aşırı olaylar hakkında yeni bilgiler edinebileceğiz” açıklamasında bulundu.

Araştırma sonuçları, kutup bölgelerinde iklim değişikliğinin etkilerini daha iyi anlayabilmek için uydulara dayalı teknolojilerin ne kadar önemli hale geldiğini ortaya koyuyor.